10/05/2019 | ACCA 2019
ProgrammA
REGISTRATIe
PRAktische informatie
HET RECHT ALS MIDDEL VOOR RISICOBEHEERSING, EEN PLEIDOOI VOOR WAAKZAAMHEID?
De verschillende crisissen waarmee we de afgelopen jaren zijn geconfronteerd – economisch, gezondheid, democratisch, migratie, sociaal, enz. – hebben heel wat tekortkomingen blootgelegd van de moderne verzorgingsstaat op het vlak van risicobeheersing. In deze “risicomaatschappij” – een uitdrukking van de Duitse socioloog Ulrich Beck – ontstaat een nieuwe vorm van waakzaamheid (Frans: ‘vigilance’).
De term ‘vigilant’ staat synoniem voor waakzaam en is afgeleid van het Latijnse vigilantia (waakzaamheid). Volgens het CNRTL (Centre National de Ressources Textuelles et Lexicale) slaat dit begrip op ”de ononderbroken aandacht voor iets of iemand”. Op vlak van technologie wijst het dan weer op “een hefboom die een besturings- of beveiligingssysteem waarschuwt”. In “PALSGR”, een studie over de Franse taal door John Palsgrave, wordt het begrip waakzaamheid (vigilance) omschreven als “toezicht houden om te plannen, te waarschuwen of te rapporteren” (PALSGR, p. 287).
Dit concept van waakzaamheid is nauw verbonden met de menselijke aard en wint tegenwoordig steeds meer aan relevantie, en dan vooral in de context van de ontwikkelingen naar een meer participatieve democratie, toenemende verantwoording en transparantie.
In een brede betekenis kan waakzaamheid zowel van menselijke als van technologische aard zijn. In het eerste geval kan deze waakzaamheid een publiek of burgerlijk, actief of passief karakter aannemen. De wetgever kan het bovendien direct of indirect promoten. Waakzaamheid kan aldus verschillende vormen aannemen :
- Recht van onderzoek, vergadering of vereniging;
- Vrijheid van meningsuiting;
- Speciale en onderzoekende parlementaire commissies;
- Burgerlijke aansprakelijkheid en zorgvuldigheidsplicht;
- Rechtsbescherming voor incompetente ouders;
- Procedures omtrent meldingsplichten en whistleblowers;
- Bescherming van gegevens (data breach, security breach);
- Corporate social responsibility, code of conduct, compliance;
- …
De begrippen risico en waakzaamheid brengen tal van vraagstukken met zich mee over onze samenleving en de rol die we willen dat de Staat, als historische bewaker van onze veiligheid en vrijheden, hierbij opneemt.
ONZE sponsors
 |
