Martien J. G. de Jong (°1929)

Emeritus hoogleraar Nederlandse en vergelijkende letteren en literatuurtheorie

Goed dertig jaar was Martien J.G. de Jong toen hij vanuit Nederland emigreerde naar Namen om er in 1961 de sectie ‘Philologie Germanique’ op te helpen zetten van de Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix. Hij was enkele jaren eerder gepromoveerd aan de universiteit van Gent op een comparatistisch proefschrift over de dramaturgie van de Nederlandse calvinistische schrijver Willem Bilderdijk. In Nederland had hij zich dan al een reputatie verworven als poëziecriticus.

In Namen trof hij in het eerste jaar Germaanse Filologie tien studenten aan, allen jongens. Tien jaar later telde het eerste jaar ‘Germaanse’ al tien keer meer studenten, van wie een goed deel meisjes waren. Meer dan dertig jaar lang heeft Professor De Jong met een onstuitbaar enthousiasme en onvervalst goed humeur les gegeven over de onderwerpen die hem het meest dierbaar waren : literatuur, cultuur en geschiedenis. Zijn geweldige eruditie was voor hem geen obstakel bij het college geven. Hij kon de meest ingewikkelde teksten en problemen in eenvoudige woorden verhelderen, soms in vier talen tegelijk. Hij doceerde met lichaam en geest, met hart en verstand samen. De liefde voor zijn vak koppelde hij aan een ongekende energie en humor, waardoor hij zich bij studenten en collega’s geliefd maakte.

In de tijd dat hij niet voor een groep studenten stond, schreef Martien J.G. de Jong boeken. Belangrijk zijn zijn tekstinterpretaties, zijn werken over literaire kritiek en zijn uitgebreide monografie over de Antwerpse schrijver Maurice Gilliams. In zijn literatuurbenadering toonde hij een duidelijke aversie van iedere vorm van dogmatisme, en hij ging hij discussie of polemiek niet uit de weg. Het motto van zijn bundel Twintig poëziekritieken (1966) luidde niet voor niets : ‘Kritiek is informatie en confrontatie. Ik probeer alles om een dichter te begrijpen en te doen begrijpen ; maar ik blijf wie ik ben of tracht te zijn.’

Martien J.G. de Jong was en is een zeer productief mens. Tijdens zijn carrière in Namen schreef hij meer dan dertig boeken, en een paar honderd artikelen. Zijn dikke Franse bundel Le présent du passé. Essais de littérature comparée verscheen in 1994 bij gelegenheid van zijn emeritaat (Presses Universitaires de Namur).